Drwęca

Opis ogólny

Długość szlaku to 240,6 km do ujścia plus 6 km Wisłą do Torunia, razem 246,6 km. Na jego przebycie potrzeba 10-12 dni. Drwęca swój początek bierze u podnóży Wzgórz Dylewskich około 2 km na południe od miejscowości Drwęck. Całkowita jej długość wraz z jez. Ostrowińskim i Drwęckim wynosi 249,1 km. Źródła znajdują się na wys. 160 m n.p.m.

Drwęca przyjmuje liczne choć niezbyt wielkie dopływy. Ważniejsze z nich to: Grabiczek, Szelążnica, Kanał Elbląski, Iłga, Poburzena, Gryźla, Iławka, Leszka, Ruda, Wel, Krynica, Skarlanka, „Struga brodnicka”, Rypienica, Struga, Ruziec.

Drwęca

Z wymienionych dopływów tylko Poburzena, Gryźla, Leszka, Struga i Ruziec nie są szlakami kajakowymi. Powierzchnia dorzecza Drwęcy wynosi 5536 km. Drwęca na całej swej długości stanowi rezerwat przyrody zwany „Rzeka Drwęca” wchodzący w sieć obszarów chronionych NATURA 2000.

Zlewnia Drwęcy zachwyca pięknymi jeziorami, dużym zróżnicowaniem krajobrazu oraz osobliwą dziewiczością na niektórych swoich odcinkach. Pierwsze 4 km rzeczka płynie głębokim jarem, szybko bogacąc się w wodę. Po 6 km swego biegu przyjmuje dopływ prawobrzeżny, a w miejscu wodowania tj. na 8 km w miejscowości Rychnowska Wola jest zasobną w wodę rzeczką, zdolną do niesienia kajaka.

Początkowo rzeka płynie w kierunku północno-zachodnim przez j. Ostrowińskie, następnie przez j. Drwęckie koło Ostródy, dalej przepływa granicą powiatów iławskiego i ostródzkiego oraz iławskiego i nowomiejskiego. Następnie przez powiaty brodnicki, golubsko-dobrzyński i toruński ok. 6 km od Torunia wpada do Wisły jako jej prawobrzeżny dopływ.

Drwęca jest szlakiem łatwym. Do spływów masowych nadaje się od jeziora Drwęckiego. Kilka trudniejszych miejsc mniej wprawni kajakarze mogą ominąć przenosząc kajak. Przy najniższym nawet stanie wody, od miejsca przyjęcia pierwszego poważniejszego lewobrzeżnego dopływu, tj. rz. Grabiczek, głębokość rzeki na całej trasie, jest odpowiednia do zapewnienia spływu kajakiem. W dolnym biegu od Golubia-Dobrzynia, Drwęca jest szczególnie dogodna do spływów zimowych.

Dokładny opis trasy

km [w dół rzeki] km [w górę rzeki] Opis
0.0 240.6 Szlak rozpoczynamy z miejscowości Rychnowska Wola położonej przy drodze krajowej nr 7 Warszawa - Gdańsk. Źródła położone ok. 8 km od miejsca wodowania.
4.9 235.7 Mijamy mostek na drodze łączącej wieś Szyldak z wsią Wigwałd. Mały dopływ z prawej strony. Płynie on z zarośniętego odległego o 0.8 km jeziorka. Przy wyższym stanie wody można się tam przedostać.
8.4 232.2 Wpływamy na j. Ostrowińskie 0.65 km2 malownicze, w większości zalesione brzegi.
9.5 231.1 Wypływ z pn.-zach. krańcu jeziora łatwy do odszukania. Koryto rzeki jest już szerokie i głębokie, prąd słaby. Rzeka pomału traci na malowniczości.
12.4 228.2 Mijamy lewy dopływ rz. Grabiczek. Prąd nadal niezbyt silny. Krajobraz coraz bardziej pozbawiony malowniczości.
16.2 224.4 Przecinamy linię kolejową Olsztyn - Ostróda, następnie już w mieście Ostróda mijamy trzy mosty drogowe i wpływamy na j. Drwęckie.
22.1 218.5 Ostróda - jezioro Drwęckie, płyniemy w kierunku zachodnim. Na prawo w kierunku północno-zachodnim otwiera się szeroka , malownicza odnoga jeziora Drwęckiego. W połowie jej pięciokilometrowej długości znajduje się ładna, zalesiona wyspa. Na północnym krańcu tej części jeziora Drwęckiego znajdujemy wieś Piławki, gdzie znajdziemy PKS, sklep, pokoje do wynajęcia, gastronomie, etc. Kontynuując spływ kierujemy się na zachód, do miejsca w którym jezioro przecięte jest nasypem. W prawym północno-zachodnim jego krańcu przepływamy pod mostem na zachodnią wydłużoną na blisko 11 km część jeziora. 
26.3 214.3 Mijamy wylot kanału Elbląg-Ostróda. Jezioro zwęża się do ok.. 200 m szerokości, tracąc powoli na swej dotychczasowej malowniczości. 
34.1 206.5 Zbliżamy się do końca jeziora. Około 0.7 km w lewo, na południe widoczny szeroki wypływ Drwęcy. Na północno-zachodnim krańcu jeziora, odszukać możemy ujście malowniczej rzeczki Iłgi prowadzącej od jeziora Gil Wielki.
36.5 204.1 Wpływamy na Drwęce znacznie szerszą niż przed jeziorem Drwęckim. Dość malowniczo. Mijamy mostek drogowy potem kolejowy i dopływamy do zastawki. Przez otwartą zastawkę spływamy bez przeszkód. Jeżeli jednak jest częściowo chociaż zamknięta, należy zatrzymać się na prawym brzegu i zbadać warunki pokonania przeszkody. Około 200 m dalej mijamy kolejny mostek na drodze. Po lewej, 1 km na wschód, wieś Samborowo (PKP, PKS, sklep). Zaraz za mostem, z lewej strony, ujście rzeczki Poburzeny.
43.9 196.7 Mostek we wsi Franciszkowo. Przecinamy drogę między wsią Mątyki, w prawo i wsią Gierłoż w lewo. Około 0.5 km dalej, równolegle do drogi biegła w okresie międzywojennym granica polsko-niemiecka rzeczką Gryźlą zwaną też inaczej Gizelą.
47.6 193.0 Ujście Gryźlej na lewym brzegu zarośnięte szuwarami. Około 200 m za ujściem Gryźli ostry zakręt w lewo i zaraz za nim płytkie i kamieniste bystrze. Przy niskim stanie wody należy płynąć ostrożnie. Za bystrzem prosty uregulowany kilometrowy odcinek.     
50.8 189.8 Przecinamy drogę między wsiami Zielkowo z lewej i Gromoty z prawej strony. Dalszy 6-kilometrowy odcinek mało atrakcyjny. Potem rzeka ponownie zyskuje na malowniczości. 
60.3 180.3 Z prawej strony ujście rzeki Iławka. Następnie wieś Rodzone, gdzie przepływamy pod mostem na drodze Iława-Lubawa. Tuż za mostem, z lewej strony, ujście brudnej strugi Elszki. Po prawej stronie małe bystrze. Coraz bardziej malowniczo. Przecinamy linię kolejową Iława-Działdowo.
75.5 165.1 Z prawej strony mijamy zarośnięte ujście rz. Rudej. Pojawiają się krzaki i łozy zarastające część nurtu. Zbliżamy się do mostu na drodze Lubawa-Nowe Miasto Lubawskie. Zaraz za nim z lewej strony bystre ujście rzeki Wel, największego dopływu Drwęcy. Wieś Bratian (PKS, PKP, sklep).
Historia osady Bratian sięga XIII w. Pierwszym jej budowniczym w 1254 r. był podobno Jan z Sandomierza, od którego imienia pochodzi nazwa miejscowości. Tędy w 1410 r. przeprawił swoją armię Wielki Mistrz Krzyżacki i poprowadził ją do Grunwaldu, gdzie poniósł pamiętną klęskę. Od pokoju toruńskiego w 1466 r. do rozbiorów Bratian znajdował się w granicach Polski.
83.9 156.7 Wieś Mszanowo. Mostek drogowy, 200 m na prawo wieś Łąki. W oddali widać iglice kościołów Nowego Miasta Lubawskiego.
88.6 152.0 Nowe Miasto Lubawskie. Płyniemy wzdłuż toru kolejowego Iława Brodnica. Odcinek między Nowym Miastem Lubawskim a Kurzętnikiem urozmaicony.
97.6 143.0 Kurzętnik. Następną miejscowością, którą spotkamy na swej drodze będzie wieś Lipowiec leżąca na prawym brzegu. Następnie mijamy most.  
Istniał tu kiedyś "święty gaj", miejsce kultu religijnego Prusów. Na malowniczym wzgórzu zachowały się ruiny zamku kapituły chełmińskiej, zbudowanego w latach 1291-1300. Kurzętnik otrzymał wtedy prawa miejskie, ale już w 1331 r. Został zniszczony przez Litwinów. W czase wojny trzynastoletniej ponownie zniszczony przez Krzyżaków, wreszcie w 1659 r. przez Szwedów. Po I wojnie światowej Kurzętnik powrócił do Polski jako wieś.  
116 124.6 Przecinamy most na drodze Nowe Miasto Lubawskie - Brodnica
123.9 116.7 Z lewej strony szerokie niemal jak Drwęca ujście rzeki Brynicy.
127.6 113.0 Tama Brodzka, z prawej strony ujście rzeki Skarlanki.
137.6 103.0 Miasto Brodnica.
158.4 82.2 Z lewej strony ujście rzeki Rypienicy.
182.0 58.6 Wieś Smólniki a za nią most drogowy.
190.9 49.7 Golub - Dobrzyń .
196.5 44.1 Ujście rzeki Ruziec.
211.3 29.3 Wieś Elgiszewo, most na drodze.
221.8 18.8 Wieś Młyniec, most na drodze.
227.8 12.8 Lubicz. Tutaj koniecznych będzie kilka przenosek.
243.6 6.0 Most na autostradzie A1.
239.8 0.8 Złotoryja.
240.6 0.0 Ujście rzeki Drwęcy do Wisły, ruiny zamku Kazimierza Wielkiego na lewym brzegu.

Opis sporządzono na podstawie książki: "Drwęca i jej dorzecze" Eugeniusz Sperski, Warszawa 1974